General Comment 8 van het VRHP: een eerste lezing

Een maand geleden, op 9 september, publiceerde het VN-Comité General Comment nr. 8 bij artikel 27 van het Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (VRPH). Handicap en Arbeid wil hierover graag enkele opvallende zaken onder de aandacht brengen. Later volgt een artikel waarbij we de algemene opmerking grondiger onder het vergrootglas leggen.

Wat is een general comment? 

Een general comment, of algemene opmerking, heeft als doel de verplichtingen bij “VRPH-artikel 27 tewerkstelling” op scherp te zetten. Het document wil handvaten geven aan de staten die het verdrag op nationaal niveau moeten vertalen. België ratificeerde het VN-verdrag in 2009. Daardoor is de nationale staat België -met inbegrip van gemeenschappen, gewesten en lokale overheden- een van de partijen die het verdrag moet vertalen naar nationale wetgeving. 

Hieronder staan enkele opvallende elementen uit de algemene opmerking: 

1. Kijk op handicap: het comité wil een omwenteling van het medische/caritatieve perspectief naar een mensenrechtenperspectief met betekenisvolle arbeid. Betekenisvolle arbeid is essentieel voor iemands economische veiligheid, gezondheid, persoonlijk welbevinden en identiteitsvorming. Hier liggen opdrachten voor een andere, positieve beeldvorming, sensibilisering én publieke dienstverlening.
2. Gesegregeerde arbeid, met inbegrip van beschutte werkvormen, moet versneld uitdoven door concrete actieplannen aan te nemen, met middelen, tijdschema's en monitoringmechanismen die de overgang van gescheiden of aparte arbeid naar de open arbeidsmarkt waarborgen.
3. Tewerkstellingsprogramma’s en stages moeten een overgang naar tewerkstelling op de open-arbeidsmarkt effectief bevorderen. Het comité benoemt uitdrukkelijk bezoldigde arbeid in een open, inclusieve en toegankelijke arbeidsmarkt; met gelijke verloning-op voet van gelijkheid met anderen- voor hetzelfde of gelijkwaardig werk.
4. Non-discriminatie en gelijkwaardigheid op de werkvloer zijn kernverplichtingen van artikel 27. Hierbij vestigt het comité met klem de aandacht op toekenning van redelijke aanpassingen, toegankelijkheid van werkplekken en beroepsopleidingen en de strijd tegen discriminatie, pesterijen en (seksuele) intimidatie op de werkvloer.
5. In de algemene opmerking staat nadrukkelijk de verbindingen met andere artikels uit het VN-Verdrag beschreven. Onder andere: art. 12 Gelijkheid voor de wet en art. 28 Behoorlijke levensstandaard en sociale bescherming.  Het comité verwoordt de kwetsbaarheid van vrouwen met een handicap (art.6) omwille van stereotype beelden over jobs uitgevoerd door vrouwen. Alsook verwoordt ze de kwetsbaarheid van jongeren met een handicap omwille van de transitie of ingrijpende veranderingen van school (art. 24 inclusief onderwijs) naar werk.
6. Beleidsmakers zouden met onmiddellijke ingang drempels binnen wetgeving, beleid en beleidsprogramma’s die inactiviteitsvallen teweegbrengen moeten vervangen door maatregelen die de tewerkstelling van mensen met een handicap en mensen met een chronische ziekte bevorderen. Het comité geeft beleidsaanbevelingen voor de publieke en private sector zoals bv: positieve acties en geoormerkte subsidies (allocation of target funding).