Handicap en Arbeid geeft aanbevelingen op de beleidsnota werk en sociale economie '24-'29

Na de regeringsverklaring stelt de Vlaamse regering altijd beleidsnota's op. Hierin omschrijven ze de strategische plannen voor de komende legislatuur. We vinden het belangrijk dat ieder beleidsdomein bijdraagt aan een inclusieve samenleving waarin personen met een handicap of chronische ziekte al hun rechten genieten zoals deze zijn omschreven in het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (Hierna: VN-Verdrag Handicap).

Personen met een handicap of chronische ziekte maken een belangrijk deel uit van de Vlaamse bevolking.  Het gaat om 1 op 7 Vlamingen. Velen onder hen kunnen en willen werken. Zij hebben ook het recht om te werken volgens artikel 27 van het VN-Verdrag Handicap. Toch is er een grote werkzaamheidskloof: het aantal werkende mensen met een handicap ligt 34,6% lager in vergelijking met personen zonder handicap.

Vlaanderen behoort daarbij tot de slechtste leerlingen van de EU-klas. De werkzaamheidskloof is in Vlaanderen meer dan 13% hoger dan het Europese gemiddelde (21,5% in 2023).

Vanuit de studie van de beleidsnota werk, en in overleg met onze kernleden, formuleert Handicap en Arbeid volgende aanbevelingen, onderverdeeld per thema volgens de beleidsnota.

Talentstrategie en besparingen voor de arbeidsmarktactivering

• Optimaliseer en versterk het aanbod van individueel maatwerk en tewerkstellingsondersteunende maatregelen.
• Vergroot de correcte toepassing van het recht op redelijke aanpassingen.
• Voorzie meer gespecialiseerde begeleidingstrajecten binnen de (boven)lokale contactstrategie van de VDAB en partners.
• Geef meer eigen regie op vlak van werk via persoonsvolgende financiering.

Versterkte activering van werkzoekenden, langdurig ziek of niet-beroepsactieven

• Breng drempels naar werk in kaart en werk ze weg via structureel overleg met personen met een handicap.
• Op prioritaire segmenten focussen op basis van arbeidspotentieel kan alleen als het in lijn is met het recht op werk volgens het VN-Verdrag Handicap.  
• De terugkeer naar werk moet altijd vrijwillig blijven voor personen met een handicap.
• Ondersteuning die de terugkeer naar werk mogelijk maakt moet altijd op een positieve manier gebeuren, en niet straffend.
• Gegevensuitwisseling moet altijd transparant en met expliciete toestemming gebeuren.
• Verbeter de indicering en trajectbepaling vanuit een inclusieve visie op handicap en werk.
• Zorg ervoor dat VDAB en partners hun rol als neutrale en onafhankelijke gids behouden. Vereng de focus niet tot controle en sanctionering.
• Garandeer dat werken in elke situatie loont door combinaties van uitkeringen en beroepsinkomsten mogelijk te maken.

Inzetten op duurzame loopbanen en een werkbare combinatie arbeid-privé

• Zet in op kwalitatieve loopbaanbegeleiding voor personen met een handicap.
• Besteed aandacht aan een ruim en integraal toegankelijk opleidingsaanbod.

Werkbaar werk en inclusief ondernemen ingang doen vinden in ondernemingen

• Ga verder dan sensibilisering om werkvloeren in de gewone economie inclusief te maken. Ook een slagkrachtige aanpak en sanctionering van discriminatie op de arbeidsmarkt is nodig.
• Stimuleer de naleving van het recht op redelijke aanpassingen.
• Ondersteun Vlaamse ondernemingen bij de ontwikkeling van hun collectieve re-integratiebeleid.
• Stimuleer en ondersteun organisaties om gebruik te maken van positieve acties.

Een structurele rol voor lokale besturen

• Garandeer een kwalitatieve dienstverlening in (leer)loopbaan-, arbeidsbemiddeling en -begeleiding. Zet in op bovenlokale en lokale samenwerkingen vanuit de respectievelijke rollen, meerwaarde en expertise.   
• Zorg voor een inclusief overlegmodel waarin (verenigingen van) personen met een handicap een gelijke stem krijgen.

Een efficiënte en slagkrachtige overheid

• De sourcingstrategie van de VDAB moet rekening houden met kwaliteitscriteria om het behoud van regie en eigen keuze over de loopbaan te beschermen.

Sociale economie: kansen en mogelijkheden voor iedereen?

• Zet in op de realisatie van een inclusieve arbeidsmarkt in Vlaanderen.
• Zet verder in op het versterken van individueel maatwerk, zowel voor werknemers als zelfstandigen.
• Onderzoek waarom de voorziene enveloppe voor de begeleidingspremie binnen de vorige legislatuur niet is opgebruikt.
• Garandeer de monitoring van de arbeidsmarktpositie van personen met een handicap in de sociale economie, de publieke- én de privésector.

Lees hier ons volledig advies over de beleidsnota werk en sociale economie ’24-’29.

Dit advies is een onderdeel van een groter advies van NOOZO, over alle beleidsnota’s ’24-’29. Klik hier voor het advies beleidsnota's '24-'29.